Cadde Ve Sokak Kenarlarında Otopark Ücreti Alınamaz
Teknoloji, oto sanayi ve ekonominin gelişmesi ile ülkemizde kişi başına düşen otomobil sayısı oldukça artmıştır. Bu nedenle, eskiden yapılan binaların, apartmanların, işyerlerin girişlerinde otopark sıkıntısı yaşanmaktadır. Bu durumu fırsata çevirerek, cadde ve sokak kenarlarına park edilen araçlardan otopark ücreti alınmaktadır. Cadde ve sokak kenarlarına park sebebi ile birçok şehirde ücret alınmaktadır. Bu durum yasal mı? Nasıl hakkımı arayabilirim? Sorularını birlikte cevaplayacağız.. Ancak, alınan bu otopark ücretleri hukuka uygun değildir!
Ülkemizde uygulanan “parkomat” sistemi yasal değildir. Bu parkomat ücretinin tahsil edilmesinin kanuni ve hukuki bir yasal dayanağı yoktur.
Danıştay konuya ilişkin emsal bir karara imza atmıştır. Kararında “yolların asıl amacına uygun olarak kullanılmasını olumsuz yönde etkileyeceği” gerekçe gösterilmiştir. Danıştay’ın bu kararı Türkiye’nin 81 ilinde de geçerli olan emsal karar niteliğindedir.
Ancak bu emsal karara karşı hale cadde ve sokak kenarlarında otopark ücreti alınmaktadır. Danıştay ve diğer tüm Mahkeme kararları Türk Cumhuriyeti Anayasası uyarınca tüm idareleri bağlamaktadır. İdarenin belirtilen kararına uymayan belediyeler suç işlemektedir. Vatandaşın bu duruma karşı tazminat davası açma hakkı mevcuttur. “Cadde ve sokaklar amaçları dışında otopark olarak kullanılamaz”
Emsal olan birçok mahkeme kararı bulunmasına rağmen ne yazık ki birçok ilimizde uygulanmamaktadır. Kanunlarda bulunan boşluklar vatandaşımızı mağdur etmektedir. Cadde ve sokak kenarlarında park sebebi ile otopark ücreti vermek zorunda kalan kişiler, aldıkları fiş ile birlikte ikamet ettikleri il veya ilçedeki kaymakamlıklara başvuruda bulunarak Tüketici Hakem Heyetine başvuru yapabilirler. Eğer hakkında kesilen otopark ücreti için tahsil edilmesi gibi bir durumla karşı karşıya kalınmasında, vatandaşlarımız idare mahkemelerinde dava açabilirler.
Peki belediyeler otopark ücreti alabilir mi?
İlgili kanun hükümlerine göre; karayolu, yol, cadde, sokak, meydan ve benzeri yerler üzerinde araç park yerlerini tespit etmek ve işletmek, işlettirmek veya kiraya vermek konusunda belediyelerin yetkisi vardır. Ancak bu belediyeye verilen bu yetkinin hukuka, ahlaka, kamu yararına, kamu hizmetine uygun kullanılıp kullanılmadığı konusu önemlidir. Belediye tarafından belirlenen cadde ve sokakların otopark olarak işletilmesi, yolların asıl kullanım amacını engellememesi gerekir. Ek olarak belediye tarafından otopark olarak belirlenecek ve ücret tahsil edilecek yerlerin ulaşımına, trafiğine, trafik güvenliğine, planlama ve şehircilik ilkelerine uygun olup olmadığı ve yapılan değişikliği imar planlarındaki fonksiyonlarına uygun olarak vatandaşlara hizmet verip vermeme konusunda bilirkişi incelemesi yapılması gerekmektedir. Tüm bu hususlar göz önünde tutularak belediye takdir yetkisini kullanabilir.
Danıştay tarafından verilen bu karar yerinde bir emsal karardır. Çünkü, apartmanlarında veya işyerlerinde park yeri bulunmayan kişiler trafiği engellememek üzere mecburi olarak araçlarını yol ve cadde kenarlarına bırakmaktadır. Bu park nedeni ile, otopark ücreti alınması hem hukuka ve ahlaka aykırı hem de ekonomik yönden çok ciddi bir şekilde mağduriyet yaratmaktadır.
Av. Melike Gümüş