Kaynak Kopyala Yapıştır Yapmak Ve Cezası
Günümüzde gelişen teknoloji ile herhangi bir eserden, internet sitesinden kopyala yapıştır yapmak çok kolay hale gelmiştir. Çoğu internet sitesinde kilit olmaması sebebi ile ya da kişilerin yaptıkları bu fiilin cezası olduğunu bilmeden kendi işlerini halletmek için kopyala yapıştır yapmaktadır.
Bir metinde, bir internet sitesinde, bir eserde geçen her türlü içeriği paylaşmak için kaynağın eksiksiz bir biçimde kopyalama yapan kişinin yazısında belirtmesi gerekmektedir. Kaynağın yazarı, başlığı, yayın bilgisi, tarihi ve sayfa numarası eksiksiz olarak belirtilmelidir.
Bazı internet sitelerinde, “Kopyalama Hakları” şeklinde bir başlık altında belirtilen siteden alıntı veya kopyalama yapılacağında hangi şartlara uyulması gerektiği belirtilmiştir. Belirtilmeyen internet sitelerinde ise genel olarak Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu’nun 35. Maddesi uygulanmaktadır.
Kanunumuzda iktibas serbestisi düzenleyen 35 inci maddede
“Bir eserden aşağıdaki hallerde iktibas yapılması caizdir:
1. Alenîleşmiş bir eserin bazı cümle ve fıkralarının müstakil bir ilim ve edebiyat eserine alınması;
2. Yayımlanmış bir bestenin en çok tema, motif, pasaj ve fikir nevinden parçalarının müstakil bir musikî eserine alınması;
3. Alenîleşmiş güzel sanat eserlerinin ve yayımlanmış diğer eserlerin, maksadın haklı göstereceği bir nispet dahilinde ve münderecatını aydınlatmak maksadiyle bir ilim eserine konulması;
4. Alenîleşmiş güzel sanat eserlerinin ilmî konferans veya derslerde, konuyu aydınlatmak için projeksiyon ve buna benzer vasıtalarla gösterilmesi.
İktibasın belli olacak şekilde yapılması lâzımdır. İlim eserlerinde, iktibas hususunda kullanılan eserin ve eser sahibinin adından başka bu kısmın alındığı yer belirtilir.” hükmü yer almaktadır.
Yukarıda açıklanan fiilin, belirtilen şekilde yapılmaması halinde “Bir Eserden Kaynak Göstermeksizin İktibasta Bulunma Suçu” işlenmiş kabul edilir.
Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu madde 71/1-b:3; “ Bir eserden kaynak göstermeksizin iktibasta bulunan kişi altı aydan iki yıla kadar hapis veya adlî para cezasıyla cezalandırılır.”
İhlal durumunda hem ceza davası hem hukuk davası açılabilir.
- Ceza Davası: Mağdur olanlar ve hak sahipleri, Cumhuriyet Başsavcılığına başvurarak şikayet edebilirler.
- Hukuk Davası: Hak sahibi olan kişi, tecavüzün men’i/önlenmesi davası ve tazminat davası açabilir. Tazminat olarak maddi ve manevi tazminat talep edilebilir.
Av. Melike Gümüş